ΠΩΣ Η ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ ΤΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΤΟΥ ΥΠΕΡΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΣΜΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΚΑΤΑΣΤΡΕΨΕΙ ΤΟΝ ΠΛΑΝΗΤΗ
Πολλές από τις ρητορικές από την κυρίαρχη πολιτική μιλάνε για την οικοδόμηση ενός πιο πράσινου μέλλοντος σε σχέση με την κλιματική κρίση. Ωστόσο, αυτό φαίνεται να παραμελεί το γεγονός ότι πριν από την εποχή της εκβιομηχάνισης, ο πλανήτης ήταν πιο πράσινος.
Τα δεδομένα δείχνουν ότι μόλις τη δεκαετία του 1980, όταν ο νεοφιλελευθερισμός έγινε η κυρίαρχη οικονομική δύναμη της δυτικής κοινωνίας, οι παγκόσμιες θερμοκρασίες άρχισαν να αυξάνονται με ανησυχητικό ρυθμό. Έκτοτε, ο νεοφιλελευθερισμός εμπορευματοποίησε τους πόρους του πλανήτη και οδήγησε σε εταιρείες που παράγουν με προσδοκίες που ξεπερνούν κατά πολύ τα όρια της γης.
Ο πράσινος καπιταλισμός φαίνεται να μας λέει ότι μπορούμε να συνεχίσουμε να επεκτείνουμε την παραγωγή ελαχιστοποιώντας την περιβαλλοντική υποβάθμιση. Θα εξηγήσω γιατί αυτή δεν είναι εφικτή επιλογή.
Για να καταλάβουμε γιατί φταίει ο νεοφιλελευθερισμός, πρέπει να σκεφτούμε τις βασικές έννοιες που περιλαμβάνει. Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά του νεοφιλελευθερισμού είναι η ιδέα ότι οι αγορές είναι ο πρωταρχικός τρόπος κατανομής των σπάνιων πόρων. Ως αποτέλεσμα, αυτό έχει οδηγήσει σε μαζική απορρύθμιση των αγορών. Οι οικολογικές επιπτώσεις αυτού σημαίνουν ότι οι εταιρείες είχαν ελεύθερη κυριαρχία για να εξαντλήσουν τους πόρους της γης και να προκαλέσουν περιβαλλοντική καταστροφή στο όνομα του κέρδους και της αποτελεσματικότητας. Όταν εξετάζουμε τις 20 πλουσιότερες εταιρείες, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι πολλές από αυτές εμφανίζονται επίσης στη λίστα με τους μεγαλύτερους παραγωγούς εκπομπών άνθρακα.
Αυτός δεν είναι ο μόνος τρόπος με τον οποίο η κυρίαρχη δύναμη της νεοφιλελεύθερης ιδεολογίας έχει επηρεάσει το κλίμα. Εστιάζοντας τόσο πολύ στις αγορές, μετατρέπει τους πολίτες σε καταναλωτές. Η ατομικότητα επιδιώκεται μέσω της κατανάλωσης και υπερτιμάται από οτιδήποτε άλλο. Αυτό τροφοδοτεί τον ανταγωνισμό και την εμφανή κατανάλωση που λειτουργεί ως καταλύτης για την εξάντληση των πόρων και κατά συνέπεια τις εκπομπές άνθρακα.
Υποστηρίζεται επίσης ότι αυτός ο υπερατομισμός οδήγησε στο να μετατεθεί η ευθύνη σε εμάς ως καταναλωτές και όχι στους βασικούς υπαίτιους και στα συστήματα που επέτρεψαν να συνεχιστεί η κλιματική κρίση. .»
Ο νεοφιλελευθερισμός μάς έχει οδηγήσει στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής ως άτομα ! O Martin Lukacs μας αναφέρει οτι «ο νεοφιλελευθερισμός είναι μια γιορτή του ανταγωνιστικού συμφέροντος και του υπερατομικισμού, ο στιγματισμός της συμπόνιας και της αλληλεγγύης έχει φθείρει τους συλλογικούς μας δεσμούς. Έχει διαδώσει, σαν μια ύπουλη αντικοινωνική τοξίνη, αυτό που κήρυττε η Μάργκαρετ Θάτσερ: «Δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα όπως η κοινωνία». όταν πραγματικά η ευθύνη βρίσκεται στα χέρια των λίγων επιλεγμένων εταιρειών ορυκτών καυσίμων και στις κοινωνικές μας συμπεριφορές.
Αυτό ταιριάζει με τη θεωρία του «Treadmill of Production» του Alan Schnaiberg, όπου ο Alan υιοθετεί μια μαρξιστική προσέγγιση στην κλιματική κρίση. Παροχή πειστικού επιχειρήματος ότι η κύρια κινητήρια δύναμη στην οικολογική κατάρρευση ήταν η φαινομενικά ατέλειωτη κλιμάκωση της παραγωγής και η διαρκώς μεταβαλλόμενη επένδυση σε νέες τεχνολογίες που αυξάνουν την εξάντληση των πόρων, την εκμετάλλευση και την κατανάλωση. όλα αυτά συμβάλλουν στην παραγωγή αερίων θερμοκηπίου και συνεπώς στην κλιματική αλλαγή.
Ο διάδρομος της θεωρίας παραγωγής βοήθησε τους κοινωνικούς επιστήμονες να κατανοήσουν ότι τα επίπεδα κατανάλωσης είναι μόνο ένα υποπροϊόν της τεράστιας κλίμακας παραγωγής και για να σταματήσουμε πραγματικά την οικολογική κατάρρευση, χρειαζόμαστε συστημική αλλαγή. Ο πράσινος καπιταλισμός είναι απλώς ένα rebrand και τα ίδια ζητήματα θα προκύψουν. Όσο η κοινωνία μας συνεχίζει με τρόπο που η γη μπορεί να εκμεταλλευτεί για κέρδος, οι περιβαλλοντικές και κοινωνικές ανησυχίες θα έρχονται πάντα σε δεύτερη μοίρα.
Φαίνεται λοιπόν ότι για να αποτρέψουμε την πλήρη οικολογική κατάρρευση, πρέπει να αλλάξουμε ριζικά τη σχέση μας με τον τρόπο παραγωγής και χρήσης των πόρων.
Οποιοδήποτε σύστημα παρέχει κέρδος ως κίνητρο, φαίνεται να οδηγεί πάντα στην εκμετάλλευση των πεπερασμένων πόρων της γης.
Η ιδέα της απεριόριστης ανάπτυξης που συνεχίζεται επ’ αόριστον είναι ο βασικός ένοχος για την κλιματική κατάρρευση.
Ο πράσινος καπιταλισμός το επαναπροσδιορίζει μόνο αυτό και βρίσκει πιο έξυπνους τρόπους εκμετάλλευσης της γης και χρησιμοποιεί το «green-washing» για να χρησιμοποιήσει λέξεις όπως «αειφόρος» στο μάρκετινγκ του.
Στο μέλλον, θα χρειαστούμε μια ριζική μετατόπιση από την παραγωγή με γνώμονα το κέρδος και την ιδέα ότι οι φυσικοί πόροι είναι δικοί μας για εξόρυξη.
Μόνο μέσω της δημιουργίας μιας μη εκμεταλλευτικής σχέσης με τον πλανήτη μπορούμε να έχουμε πραγματικό αντίκτυπο στην κλιματική αλλαγή.
Οι αρχαίοιΈλληνες το είχαν ηδη προβλέψει απο το 314 π.χ. με την φράση του Επίκουρου …”Για να γίνει κάποιος πλουσιος δεν συγκεντρώνει χρήματα , αλλα αφαιρεί επιθυμίες” ! Μήπως η επιστροφή στην κλασσική παιδεία αποτελεί μονόδρομο για την επιβίωση του πλανήτη μας αλλά και της ανθρώπινης ευδαιμονίας ?