O ψευδάργυρος αποτελεί ένα από τα 24 μικροθρεπτικά συστατικά που χρειάζονται για την επιβίωση. Μετά το σίδηρο, αποτελεί το δεύτερο πιο κοινό συστατικό του σώματος, καθώς συμμετέχει σε πολλές βιοχημικές διαδικασίες και βοηθάει στη λειτουργία πολλών ενζύμων. Οι δράσεις του στον οργανισμό είναι πολλές αλλά και πολύ σημαντικές.
Ανοσοποιητικό σύστημα
Το σώμα μας έχει ανάγκη τον ψευδάργυρο για να αντισταθεί στις ασθένειες. Ο ψευδάργυρος υποστηρίζει τη φυσιολογική λειτουργία των κυττάρων του ανοσοποιητικού και είναι το μέταλλο εκείνο που διατηρεί την υγεία του δέρματος και των μαλλιών. Γι’ αυτό ακόμη και η ήπια έλλειψή του μπορεί να επιβραδύνει την ανοσοαπόκριση. Επιστημονικά ευρήματα τονίζουν ότι η λήψη ψευδαργύρου εντός των πρώτων 24 ωρών από την έναρξη συμπτωμάτων κοινού κρυολογήματος είναι ικανή να μειώσει τη διάρκεια και την έντασή του.
Τα δεδομένα πως λειτουργεί και προληπτικά είναι ελλιπή. Φρόντισε να έχεις επάρκεια ψευδαργύρου όχι απαραίτητα για να μην κολλήσεις, αλλά για να είσαι πιο ανθεκτικός αν κολλήσεις κάποια λοίμωξη από βακτήρια ή ιούς.
Συνδυασμοί με ψευδάργυρο για καλύτερη απορρόφηση: βιταμίνη D, βιταμίνη C, προβιοτικά και ορισμένα βότανα (εχινάκεια, αστράγαλος, σκόρδο).
Δέρμα
Περίπου 5% του συνολικού ψευδαργύρου του οργανισμού μας υπάρχει στο δέρμα. Αυτό το μικρό φαινομενικά ποσοστό είναι στην πραγματικότητα αρκετά υψηλό και υποδηλώνει πόσο απαραίτητος είναι ο ψευδάργυρος για την υγεία του δέρματος. Μελέτες αποδεικνύουν πως έχει θετική επίδραση στην ακμή, την ψωρίαση, τη ροδόχρου νόσο και το έκζεμα χάρη στις αντιφλεγμονώδεις ιδιότητές του. Λαμβάνοντας, λοιπόν, συμπλήρωμα εφόσον διαπιστωθεί έλλειψη ψευδαργύρου προσδοκούμε ρύθμιση στην παραγωγή σμίγματος, επιβράδυνση στην ανάπτυξη των μικροβίων της ακμής και βελτίωση στα συμπτώματά της.
Ο ψευδάργυρος συμμετέχει στη σύνθεση του κολλαγόνου και στη δημιουργία νέων κυττάρων, και γενικά σχεδόν σε κάθε στάδιο της διαδικασίας επούλωσης. Επομένως, η επάρκειά του την επιταχύνει, ενώ αντιθέτως η έλλειψή του την επιβραδύνει.
Το μεγαλύτερο όφελος με τα συμπληρώματα ψευδαργύρου φαίνεται να αποκομίζουν άτομα με σοβαρά τραύματα όπως έλκη κατάκλισης, εκτεταμένα εγκαύματα, διαβητικό πόδι.
Τριχόπτωση
Έρευνες σε άτομα που έχουν σημαντική τριχόπτωση, είχαν παράλληλα έλλειψη ψευδάργυρου, ενώ όταν έλαβαν συμπληρώματα διατροφής με ψευδάργυρο σημειώθηκε εμφανής βελτίωση της απώλειας μαλλιών. Επομένως, ο ψευδάργυρος επιδρά θετικά στην υγεία των μαλλιών.
Σεξουαλική υγεία
Χαμηλά επίπεδα ψευδαργύρου συνδέονται με χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης. Ο ψευδάργυρος είναι ο καλύτερος φίλος του άντρα. Αυξάνει τον αριθμό των σπερματοζωαρίων και την κινητικότητά τους, αυξάνει τη γονιμότητα και υποστηρίζει την υγεία του προστάτη.
Όπως με όλα τα θρεπτικά συστατικά, θέλουμε ισσοροπία: Όσο σημαντική είναι η έλλειψη ψευδαργύρου και καλούμαστε να την αναπληρώσουμε, άλλο τόσο σημαντική είναι και η περίσσεια, η οποία μπορεί να καταλήξει να είναι επιβλαβής για το σπέρμα.
Γαστρεντερικό σύστημα
Ο ψευδάργυρος συμβάλλει καθοριστικά στην επούλωση πληγών και στην αποκατάσταση των βλεννογόνων. Έρευνες έχουν δείξει ότι βελτιώνει τις περιπτώσεις έλκους στο στομάχι και συμβάλλει στη γρηγορότερη επούλωσή του. Παράλληλα, ενισχύει τη λειτουργία του εντέρου.
Ψευδάργυρος και κατάθλιψη
Η χαμηλή πρόσληψη ψευδαργύρου από τη διατροφή, έχει βρεθεί ότι σχετίζεται με μεγαλύτερες πιθανότητες εμφάνισης κατάθλιψης και άγχους για άνδρες και γυναίκες.
Η επάρκεια ψευδαργύρου συμβάλει στη διατήρηση της ψυχικής υγείας.
Παράλληλα φαίνεται να εμφανίζει και αντικαταθλιπτικές δυνατότητες. Η χορήγηση συμπληρωμάτων με ψευδάργυρο έχει μελετηθεί και σε συνδυασμό με αντικαταθλιπτική φαρμακευτική αγωγή και μόνη της.
Άτομα που είχαν διαγνωστεί με κατάθλιψη, σημείωσαν βελτίωση σχετικά με τα καταθλιπτικά συμπτώματα. Παράλληλα, τα περισσότερα από αυτά είχαν έλλειψη ψευδάργυρου. Πολλές φορές, η χορήγηση ψευδάργυρου σε συνδυασμό με την αντικαταθλιπτική αγωγή έχουν σημαντικά αποτελέσματα στην αντιμετώπιση των αρνητικών συμπτωμάτων. Ωστόσο, πάντα τέτοιες περιπτώσεις χρήζουν της συμβουλής του θεράποντος ιατρού.
Ψευδάργυρος και υγεία
Αυτή η ενότητα εστιάζει στις ακόλουθες ασθένειες και διαταραχές στις οποίες μπορεί να παίζει ρόλο ο ψευδάργυρος: κοινό κρυολόγημα, πνευμονία σε παιδιά, HIV σε παιδιά και ενήλικες, οξεία παιδική διάρροια (που συχνά προκύπτει από λοιμώξεις), ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας (AMD) και διαβήτη τύπου 2 (T2D). Για πληροφορίες σχετικά με τον ψευδάργυρο και το COVID-19, δείτε Συμπληρώματα Διατροφής την εποχή του COVID-19.
Το κοινό κρυολόγημα
Οι ερευνητές υπέθεσαν ότι ο ψευδάργυρος θα μπορούσε να μειώσει τη σοβαρότητα και τη διάρκεια των σημείων και συμπτωμάτων του κρυολογήματος αναστέλλοντας άμεσα τη σύνδεση και την αναπαραγωγή του ρινοϊού στον ρινικό βλεννογόνο και καταστέλλοντας τη φλεγμονή . Σε μελέτες που εξετάζουν τις επιδράσεις των συμπληρωμάτων ψευδαργύρου στο κοινό κρυολόγημα, ο ψευδάργυρος συνήθως χορηγείται σε παστίλια ή σιρόπι που κολλάει προσωρινά στο στόμα και το λαιμό, τοποθετώντας τον ψευδάργυρο σε επαφή με τον ρινοϊό σε αυτές τις περιοχές.
Σε μια κλινική δοκιμή, 50 ενήλικες έλαβαν μια παστίλια οξικού ψευδαργύρου (13,3 mg ψευδάργυρου) ή εικονικό φάρμακο κάθε 2-3 ώρες αφύπνισης εντός 24 ωρών από την εμφάνιση του κοινού κρυολογήματος για όσο διάστημα είχαν συμπτώματα κρυολογήματος. Σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο, οι παστίλιες ψευδαργύρου μείωσαν τη διάρκεια του κρυολογήματος κατά 3 ημέρες και τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων του κρυολογήματος (βήχας, ρινικές εκκρίσεις και μυϊκούς πόνους) [61].
Μια συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση του 2021 περιελάμβανε 28 τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές (συμπεριλαμβανομένων των τριών που περιγράφονται παραπάνω) με συνολικά 5.446 συμμετέχοντες (κυρίως ενήλικες κάτω των 65 ετών) που είχαν ιογενή λοίμωξη της αναπνευστικής οδού ή είχαν εμβολιαστεί με ρινοϊό [57]. Οι περισσότερες δοκιμές παρείχαν ψευδάργυρο με τη μορφή παστίλιων οξικού ψευδαργύρου ή γλυκονικού σε συνολικές ημερήσιες δόσεις από 45 mg έως 300 mg για έως και 2 εβδομάδες, αλλά ορισμένες δοκιμές χρησιμοποίησαν ρινικά σπρέι ή τζελ. Σε συμμετέχοντες που χρησιμοποίησαν προϊόντα που περιείχαν ψευδάργυρο, τα συμπτώματα υποχώρησαν κατά μέσο όρο 2 ημέρες νωρίτερα από ό,τι σε αυτούς που έλαβαν εικονικό φάρμακο. Ωστόσο, η μέση ημερήσια βαρύτητα των συμπτωμάτων δεν διέφερε μεταξύ εκείνων που έλαβαν και δεν έλαβαν θεραπεία με ψευδάργυρο. Ο συγγραφέας μιας προηγούμενης συστηματικής ανασκόπησης κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η χρήση παστίλιων ψευδαργύρου σε δόσεις άνω των 75 mg/ημέρα μείωσε τη διάρκεια του κοινού κρυολογήματος, ενώ οι χαμηλότερες δόσεις όχι [59].
πηγη
National Institutes of Health
Zinc
Fact Sheet for Health Professionals
https://ods.od.nih.gov/factsheets/Zinc-HealthProfessional/
. 2021 Sep 15:907:174243.
doi: 10.1016/j.ejphar.2021.174243. Epub 2021 Jun 6.
Clinical efficacy of zinc supplementation in improving antioxidant defense system: A comprehensive systematic review and time-response meta-analysis of controlled clinical trials
STUDY PROTOCOL article
Study protocol for a zinc intervention in the elderly for prevention of pneumonia, a randomized, placebo-controlled, double-blind clinical pilot trial